Κύκλος διαλέξεων ιστορίας της τέχνης με τον Παντελή Τσάβαλο
5.11.2019 – 17.12.2019
Ο Ρέμπραντ και η Ολλανδική Ζωγραφική του 17ου αιώνα
5 Νοεμβρίου έως 17 Δεκεμβρίου 2019
Κύκλος 7 συναντήσεων με τον Παντελή Τσάβαλο
κάθε Τρίτη, 19:00-21:00
Το έργο του Ρέμπραντ κατέχει μια ιδιαίτερη ξεχωριστή θέση στην Ολλανδική ζωγραφική του 17ου αιώνα και γενικότερα στην Ιστορία της τέχνης. Το πολιτικό , κοινωνικό και θρησκευτικό πλαίσιο της Ολλανδίας την εποχή αυτή είναι πολύ διαφορετικό από τις χώρες του Καθολικού Μπαρόκ. Η κυριαρχία του προτεσταντισμού, ο αγώνας για την ανεξαρτησία και το δημοκρατικό πολίτευμα της χώρας οδηγούν σε μια καλλιτεχνική πραγματικότητα όπου παραγγελιοδόχοι των έργων δεν είναι η αυλή ή η εκκλησία αλλά μια ισχυρή αστική τάξη, οι επιλογές της οποίας καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τη διεύρυνση της θεματολογίας και την ανάπτυξη νέων θεματολογικών ομάδων όπως τα αστικά πορτραίτα, ατομικά ή ομαδικά, οι νεκρές φύσεις, οι τοπιογραφίες και οι θαλασσογραφίες καθώς επίσης και οι καθημερινές σκηνές. Το πλαίσιο αυτό λειτουργεί καθοριστικά στη ζωγραφική δημιουργία του Ρέμπραντ ο οποίος όμως, πολύ σύντομα εγκαταλείπει την κυρίαρχη(1606 – 1609) σημασία του θέματος καθαυτού για να προχωρήσει στη ζωγραφική του επεξεργασία τονίζοντας με εικαστικά πλέον μέσα το ψυχολογικό περιεχόμενο του θέματος, αναδεικνύοντας το μέσα από τον ιδιότυπο χειρισμό του φωτός, της σκιάς και του χρώματος.
Σε αντίθεση με το πνεύμα της εποχής του, συνεχίζει να ζωγραφίζει θρησκευτικά θέματα, επιλέγοντας κυρίως χαμηλών τόνων βιβλικές αφηγήσεις, τις οποίες αποδίδει με έναν χειρισμό που δεν τονίζει το θεϊκό μεγαλείο, αλλά τη μέθεξη στο ανθρώπινο δράμα. Η δραματικότητα του θέματος δεν συντελείται με μεγάλες χειρονομίες, δυναμικά συνθετικά στοιχεία και απότομες μεταβάσεις από το φως στο σκοτάδι, όπως στον τυπικό χειρισμό της εποχής του Μπαρόκ. Η δράση είναι εσωτερική, πραγματοποιείται με εικαστικά μέσα και εκφράζεται με το φως και το χρώμα. Τα έργα βυθίζονται στο σκοτάδι και από εκεί ανασύρεται το φως, ένα φως που ξεπηδά μέσα από τις μορφές, παλεύει με τα σκοτεινά σημεία, απλώνεται σε λιτές χρωματικές κλίμακες με άπειρες τονικότητες και ενδιάμεσες διαβαθμίσεις, από τα βελούδινα καφετιά και κόκκινα μέχρι τα μεταλλικά κίτρινα του χαλκού, συμπάσχοντας με τον άνθρωπο, τονίζοντας το ψυχολογικό βάθος των σκηνών που απεικονίζει και καταφέρνοντας να βρει το εικαστικό ισοδύναμο που εκφράζει τη δραματικότητα της ανθρώπινης ύπαρξης όπου το φως υπάρχει μέσα στο σκοτάδι όπως η ελπίδα υπάρχει μέσα στην ανάσχεση.
Οι παρουσιάσεις έχουν τη μορφή διαλέξεων που διαρκούν δυο εκπαιδευτικές ώρες και καλύπτουν τις σημαντικότερες ενότητες της ιστορίας της τέχνης και του πολιτισμού. Επικεντρώνονται στις εικαστικές τέχνες με έμφαση στη ζωγραφική, αλλά και σύντομες αναφορές στην αρχιτεκτονική, την γλυπτική και το design. Για την ουσιαστικότερη κατανόηση του αντικειμένου γίνεται συχνά χρήση εξωεικαστικών αναφορών από τη μουσική, την λογοτεχνία, , τη φιλοσοφία, τη φύση και την επιστήμη που συνδυάζονται (συγχρονικά ή διαχρονικά) με τις εικαστικές μορφές με γνώμονα τη μορφή, το περιεχόμενο ή το ύφος. Η παρουσίαση στηρίζεται στο λόγο και στην εικόνα με προβολή ιδιαίτερα πλούσιου εικονογραφικού υλικού.
Η μεθοδολογία που ακολουθείται είναι ένας συνδυασμός διαφορετικών θεωρητικών προσεγγίσεων (κοινωνικο-ιστορική, φορμαλιστική, ψυχαναλυτική, σημειολογική κ. α.) με διαφορετική έμφαση και βαρύτητα σε κάθε ενότητα. Η συνδυασμός αυτών των μεθόδων στοχεύει αφενός στη εξοικείωση με τα εργαλεία που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ερμηνεία των έργων και αφετέρου στην βαθύτερη και ουσιαστικότερη μελέτη και κατανόηση του ίδιου του αντικειμένου. Ο γενικότερος στόχος του σεμιναρίου ιστορίας της τέχνης δεν είναι απλώς πληροφοριακός, γνωστικός ή
αισθητικός. Τα μαθήματα ουσιαστικά στοχεύουν στην συγκρότηση ενός εννοιολογικού σύμπαντος στο οποίο έννοιες που αφορούν στην τέχνη και τον πολιτισμό να κατέχουν μια σημαντική θέση. Κατανοώντας καλύτερα τους τρόπους με τους οποίους συγκροτούνται και λειτουργούν οι μορφές του κόσμου που μας περιβάλλει κατανοούμε βαθύτερα και κάτι από τον ίδιο μας τον εαυτό και τη θέση του στον κόσμο.
Ο κύκλος περιλαμβάνει επτά διαλέξεις που αρχίζουν στις 5 Νοεμβρίου και ολοκληρώνονται στις 17 Δεκεμβρίου 2019.
Οι ημερομηνίες των διαλέξεων είναι:
1 Τρίτη 5/11/2019
2 Τρίτη 12/11/2019
3 Τρίτη 19/11/2019
4 Τρίτη 26/11/2019
5 Τρίτη 3/12/2019
6 Τρίτη 10/12/2019
7 Τρίτη 17/12/2019
Ο Ρέμπραντ, ο Βερμέερ και ο χρυσός αιώνας της Ολλανδικής Ζωγραφικής
Εκτός από το ζωγραφικό, χαρακτικό και σχεδιαστικό έργο του Ρέμπραντ, στον κύκλο αυτών των διαλέξεων θα έχουμε την ευκαιρία να περιπλανηθούμε:
Στη γαλήνια καθαρότητα των διαρθρωμένων με μαθηματική διάνοια έργων του Pieter Saenrendam
Στη λάμψη και τη γοητεία του υλικού κόσμου και της υφής των αντικειμένων που τον απαρτίζουν, στα έργα του Pieter Claesz, του Willem Heda και του Willem Kalf.
Στους τρόπους που η αφήγηση μετατρέπεται σε ζωγραφική σύνθεση στα έργα του Pieter de Hooch.
Στην απεραντοσύνη της φύσης και τη μεταβλητότητα του ουρανού, της γης και της θάλασσας στα έργα του Ruisdael και του Hobbema. Στις προκλήσεις στην αντιληπτικότητα του ματιού στα έργα του Hoogstraeten. Στην φαινομενική καθημερινότητα και τη σιωπηλή ποίηση του γνώριμου κόσμου στα εσωτερικά του Johannes Vermeer, του Gabriel Metsu και του Gerard ter Borch.
Για λεπτομέρειες συμμετοχής:
Τηλ: 2108619488 / email: info@elenimarneri.com
Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 11:00-20:00
Τετάρτη, Σάββατο: 10:00-16:00
